حضرت علی (ع) قبل از هر چیز مالك را به تقوا نصیحت می کرد: ضعف در تقوا بیشترین آسیب را به دولت های گذ

۱۳۹۳ سه شنبه ۲۳ اردیبهشت ساعت 01:13

 

مدیریت یكی از اركان اصلی یك وزارت خانه و سازمان است ، بدیهی است سازمان ها و نهادها هنگامی می توانند در انجام رساندن ماموریت ها و رسیدن به اهداف خود موفق شوند كه از مدیریتی توانمند ، دل سوز ، متعهد و كار آمد برخوردارباشند ، زیرا مدیریت مهم ترین عامل تداوم حیات و استمرار موفقیت سازمان است و نقش بسیار مهم وحیاتی در رشد و بالندگی و پیشرفت سازمان را برعهده دارد.

دین مبین اسلام در عرصه های مختلف از جمله مدیریت كار آمد و اداره كردن جامعه و نیازهای بشرپاسخ داده است . مباحث مدیریتی در قرآن كریم و روایات فراوان بیان شده است از میان روایات ائمه اطهار علیهم السلام سخنان گهر بار حضرت امام علی علیه السلام به وی‍ژه عهد نامه حضرت به جناب مالك اشتر نخعی سر شار از اندیشه های مدیریتی و اصول مدیریت اسلام است . سخنان درخشان و سعادت آفرین ، حضرت امیر المومنین در نهج البلاغه ، این میراث گرانقدر و ارزشمند جهان تشیع و اجرای آن در جامعه تضمین كنند پاك دستی ، سلامت و سعادت دنیا و آخرت كارگزاران و همه جوامع بشری می تواند باشد. عهد نامه شگرف مالك اشتر همان فرمان تاریخی حضرت به یار وفادارو ارزشمند خویش جناب مالك اشتر نخعی است ، كه در حقیقت این دستورات از چهارده قرن پیش تا عصر حاضر ، عصر ارتباطات و هجمه های ضد فرهنگی كه تلاش دارند دین را در عرصه اجتماع و حكومت نا كارآمد وضعیف جلوه دهند و با ابزارهای مختلف و استفاده از مزدوران می خواهند دین را به انزوا ببرنند .
 
مسئولان و دل سوزان نظام باید بكوشند تا بااستفاده از مدیران سالم کارآمد و متعهد و بیانات نورانی اهل بیت علیهم السلام و حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه و عهد نامه مالك اشتر كه بهترین نكات مدیریتی در آن نهفته است سر لوح كار و برنامه خود قرار دهند و به صورت یك منشور جاودانه و انسان ساز در فرهنگ تشیع از آن بهره برداری کنند.
 
حضرت امام علی علیه السلام در این نامه مالك اشتر را خطاب خویش قرار می دهد و تاكید می كند بر او به رعایت تقوا و اجرای عدالت در حكومت اسلامی ، اما حقیقت آن است كه تمام انسان های آزاده و عدالت خواه به ویژه حاكمان اسلامی در همه زمان ها مخاطب حضرت علی (ع) در این نامه هستند . حال كه در آستانه ولادت با سعادت مولود كعبه ، اسد الله الغالب حیدر كرار حضرت امیر المومنین علی علیه السلام قرار داریم می طلب از آن اقیانوس بی بیكران معرفت و مظهر عدالت بهره جوییم وبا گزیدهایی از كلام نورانی آن حضرت دل های خود را جلا و صیقل دهیم .

حضرت در ابتدا می فرمایند این فرمانی است از بنده خدا علی امیرالمومنین به مالك اشتر فرزند حارث ، به هنگامی كه او را به فرمانداری مصر بر می گزیند : و بعد فرمان خویش را اینگونه آغاز می کند . امره بتقوی الله و ایثارطاعته و اتباع ما امر به فی كتابه من فرائضه ... علی (ع) قبل از هر چیز مالك را به این امور فرمان می دهد.
1- تقوای الهی 2- گزینش اطاعت خداوند 3- عمل وپیروی از آنچه كه خداوند در كتاب خود از سنت ها و واجبات دستور داده است .

در ادامه حضرت می فرمایند زیرا هیچ كس جز باتبعیت از آنها به سعادت نخواهد رسید و هیچ كس جز با ترك آن بد بخت نخواهد شد ، در واقع حضرت می خواهند بفهمانند كه در عالم وجود هیچ كس ، در هیچ شان و مقامی نمی تواند به سعادت و رستگاری برسد مگر با اطاعت از فرامین الهی و رعایت تقوا ، آن هم به وسیله انجام فرائض و سنت ها و ترك حرام ، ودر مقابل راه انحراف ،شقاوت وتیره بختی سر پیچی و نافرمانی از مقررات و دستورات الهی است . 

به هر حال امروزه كه تلاش داریم در مسیر اعتدال و عقلانیت برای توسعه و آبادنی كشور ونظام اسلامی قدم برداریم و پیش برویم و كار آمدی و پویا بودن دین را در عرصه حاکمیت بیش از این به اثبات برسانیم ،ونظام اداری و كارمندی مان را از هرگونه كم كاری و رشوه خاری وبی تدبیری و بی برنامه گی نجات دهیم بایدتوجه داشته باشیم اولین قدم درمسیراعتلا، توسعه و اعتدال رعایت تقوا است چون شخص با تقوا در همه حال خداوند را حاضر و ناظر بر اعمال و رفتار خویش می بیند وهرگز كم كاری و سوء استفاده از بیت المال انجام نمی دهد همگان می دانیم با توجه باینکه کارهای بزرگی در طول 35 سال در کشور انجام گرفته است ، اما مهمترین عوامل آسیب در دولت های قبلی ضعف تقوای افراد بوده كه در فرهنگ و اقتصاد ، اخلاق ... كم كاری شده ، ضعف تقوا ساختار حلقه های انحرافی ، اشرافیگری و اختلاس های كلان و برخوردهای دوگانه و افراطی گری ... نتیجه آن شد ،پس چه خوب است از گذشته درس بگیریم و از انسان های باتقوا در عین حال متعهد و متخصص بیشتر استفاده كنیم و ثابت كنیم نظام اسلامی بهترین الگو برای دیگر نظام هاست و ضعف اشخاص و افراد به نا كارآمدی دین هیچ ربطی ندارد . 

سپس حضرت می فرمایند بدان ای مالك من تو را به شهرهایی فرستادم كه پیش از تو فرمان روایانی داشته كه به عدل و انصاف و جور وستم رفتار می كرده اند . مسلما مردم به كارهای توآن طور می نگرند كه تو قبلا در امور زمامداران پیشین می نگریستی ، در باره تو همان چیزهایی را كه تو نسبت به دیگران می گفتی خواهند گفت .

حضرت در فرازی می فرمایند : فاملك هواك ... پس تو(ای مالك ) مالك خواسته های دلت باش . و خویشتن را ازآنچه برایت حلال نیست باز دار زیرا خویشتن داری در رابطه با چیزهایی كه دوست داشته و یا ناخوش داشته عین انصاف است .

شعار قلبت را مهر به مردم ، دوستی آنان و ملاطفت در حقشان قرارده . برای رعیت چون حیوان درنده مباش كه خوردن شان را غنیمت شماری ، زیرا رعیت بر دو گروه اند . یا برادران تو در دین هستند ویا از هم نوعانت در آفرینش كه از ایشان لغزش هایی پیش آید و علت هایی برآنها عارض می گردد . كارهایی ( ناپسند) به سهو یا عمد از آنها سر می زند پس همانطور كه تونسبت به گناهان خود از خداوند انتظار عفو و گذشت داری آنها را هم مورد عفو و گذشت قرار ده ، زیرا تو از او بالاتری و بالاتر از توكسی است كه به تو ولایت داده و ازاو بالاتر خداست و هم اوست كه از توكفایت امر مردم را خواسته و بدین وسیله تورا مورد آزمایش قرارداده است .

یكی از نكات مهمی كه حضرت آن را موردتوجه قرار می دهد ، می بینیم كه امام علی (ع) با تقسیم بندی مردمان تحت حكومت ، مالك را توصیه می كند كه همه افراد جامعه را بایك نگاه و به طور مساوی مد نظر قرار دهد و حقوق آحاد جامعه را بطور یكسان و بدون كوچك ترین تبعیض در اختیار آنان قرار دهد .

حضرت در فرازی دیگر می فرمایند : نباید نیكو كار وبد كار در پیشگاه تو برابر و یكسان باشند ، زیرا این نگرش ، نیرومندترین عامل در بی تفاوتی نیكو كاران نسبت به نیكو كاری و تشویق بد كاران نسبت به بد كاری است ، وهر كدام را مطابق كارشان پاداش ده
حضرت به مالك فرمان می دهد كه اهل ببخشش ومهربانی و ملاطفت باشد ، اما در این فراز می بینیم حضرت دستور می دهند كه نیكو كار و بد كار نباید مساوی باشند در واقع اشاره دارد به شایسته سالاری و استفاده از افراد سالم و توانمند،

ای مالک محبوب ترین کارها نزد توباید آن امری قرارگیرند که معتدل ترین و میانه ترین در حق ، همگانی ترین و فراگیر ترین در عدل و جامع ترین و هماهنگ ترین در راه رضایت مردم باشند ، چرا که بی تردید خشم توده مردم ، رضایت و خشنودی خواص و برگزیدگان جامعه را بی اثر می سازد در حالی که خشم خواص ، بارضایت توده مردم بخشوده و جبران خواهد شد.

تکیه گاه دین ، اجتماع مسلمانان و نیروی ذخیره برای دشمنان ،تنها توده مردم هستند ، پس گوش تو به سوی توده مردم و گرایشت به جانب آنان باشد .
لغزش های مومنان را جستجونکنید زیرا هر کس که لغزش های برادرش را جستجو کند ، خداوند لغزش هایش را دنبال می کند ، و هرکس را که خداوند لغزش هایش را دنبال کند رسوایش می سازد ، گر چه در درون خانه اش باشد.

به هر حال اگر بخواهیم به همه عهد نامه در این مجال بپردازیم یقینا امكان آن نیست ، اما از دوستان به وی‍ژه مسئولان و دست اندركاران خواهش می كنم جهت پیشبرد اهداف مقدس نظام جمهوری اسلامی و تداوم راه حضرت امام و شهداء هر از چند گاهی كتاب حیات بخش و سعادت آفرین نهج البلاغه و عهد نامه مالك اشترنخعی را مطالعه كنند ، تا انشاا... همه ما از وسوسه های شیطان و نفس اماره در امان باشیم و بتوانیم صادقانه و از روی انصاف برای رضایت حق در مسیر خدمت به خلق گام برداریم .

منبع خبرگزاری برنا